Học tiếng Đức sẽ là rất khó nếu như bạn không biết được những quy luật của nó. Giống như học tiếng Anh, khi học phần ngữ pháp có các quy tắc chia ngôi thứ 3 theo số ít thì tiếng Đức cũng những phần giống thế những phức tạp hơn. Bài viết sau đây chính là chỉ ra cách học ngữ pháp tiếng Đức cho người mới bắt đầu.

1. Nhận biết danh từ có “giống” khi học tiếng Đức

Vì tiếng Anh nay được sử dụng phổ biến ở các quốc gia trên thế giới nên những ai đã từng học tiếng Anh sẽ tiếp nhanh hơn khi học tiếng Đức, vì hai ngôn ngữ có nhiều điểm giống nhau. Có điểm khác biệt lớn nhất giữa học tiếng Anh và học tiếng Đức đó chính là “giống” của danh từ. Danh từ trong tiếng Đức có tất cả là 3 giống: đực - cái - trung. Tiếng Đức còn có các quán từ (mạo từ) có thể định vị và không định vị tùy thuộc vào giống của danh từ.

Những cách chia cũng tác động đến danh từ khi chúng là chủ ngữ, bổ ngữ trong câu. Lệ thuộc vào giống của danh từ mà chúng ta phải biến đổi quán từ (mạo từ) xác định và không định vị.

Xem thêm: Bật mí nơi học tiếng Đức tốt nhất 

5 ví dụ điển hình trong trường hợp chia giống danh từ này:

- Der Hund ist braun. (Con chó có màu xám)
Khi một danh từ vừa có vị trí là chủ ngữ và có giống từ là đực trong tiếng Đức là đực thì được chia theo cách 1 (chia theo chủ ngữ). Nên có quán từ là Der.

- Ich sehe den Hund. (Tôi nhìn con chó.)
Ở câu này, khi danh từ được đạt ở vị trí là bổ ngữ (tân ngữ) cho chủ ngữ, nên phải sử dụng cách chia thứ 4 chuyển quán từ Der thành Den.

- Ich kaufe dem Hund das Essen. (Tôi mua đồ ăn cho chó.)
Cách chia số 3 được áp dụng trong câu này vì danh từ là từ ngữ gián tiếp bổ nghĩa cho chủ ngữ câu là "tôi", nên quán từ Der chuyển thành Dem. 

- Ich kaufe das Essen des Hunds. (Tôi mua món ăn của chó – món ăn dành cho chó)
Cách chia số 2 được sử dụng để thể hiện sự chiếm dụng. Chúng ta sử dụng quán từ ở cách 2 và giống Đực - Des. Thêm vào đây , danh từ (khi được sử dụng ở cách 2) đứng đằng sau Des thường được thêm đuôi –s hoặc -es. chính là tại sao từ Hund lại thành Hunds. Giống như phân chia danh từ số ít, số nhiều trong tiếng Anh.
 

Cách học ngữ pháp tiếng Đức A1-A2 cho người mới bắt đầu học
 

- Den Mann beißt der Hund. (Con chó cắn người đàn ông )
Nếu chỉ xem qua thì rất có năng lực bạn nghĩ rằng câu trên có nghĩa là “Người nam nhi cắn con chó” dẫu thế, chúng ta nên biết ràng đấy là cấu trúc câu của tiếng Đức được chấp nhận để bổ ngữ lên đầu câu. Vậy chúng ta phải nhận biết thế nào? Làm như thế nào để biết đâu là chủ ngữ, đâu là bổ ngữ?

Để nhận biết thì phải xem quán từ được sử dụng trong câu. Danh từ giống đực có quán từ là Den, áp dụng theo cách chia số 4, thì suy ra đâu là bổ ngữ, đâu là chủ ngữ. 

Thông qua phần này thì chúng ta phải ghi nhớ 4 cách chia từ trong tiếng Đức đó là:
- Nominativ
- Gentiv
- Dativ
- Akkusativ

2. Cách chia tính từ trong học ngữ pháp tiếng Đức

Học từ vựng tiếng Đức không chỉ có “giống” mà còn có “cách”. Giống và cách không chỉ làm ảnh hưởng đến quán từ mà chúng còn ảnh hưởng tác động đến tính từ. Dĩ nhiên một đợt nữa tất cả chúng ta lại sở hữu những bảng phân chia thần thánh để giúp những bạn mới học.
 

Quy tắc chia tính từ trong học tiếng Đức
 

Dưới đây là 5 chẳng hạn để giúp bạn hiểu vấn đề này hơn:

- Der schwarze Hund hat Hunger. (Con chó đen đang đói bụng)
Danh từ “con chó” chia theo cách 1 (chia theo chủ ngữ) và có giống đực, chính vì như thế mà tính từ schwarz (chỉ màu sắc của con chó) được thêm đuôi -e khi đứng đằng sau quán từ xác định .
 
- Ich habe einen schwarzen Hund gefunden. (mình đã tìm thấy 1 con chó đen.)
Ở câu trên, từ “con chó” đang đứng sau quán từ không định vị và nằm ở vị trí tân ngữ cho chủ ngữ, thì có nghĩa là từ phải được chia ở cách số 4. Chính vì vậy , phải thêm đuôi -en vào cuối tính từ.

- Das Essen des gelben Hunds ist hier. (Thức ăn của con chó vàng ở chỗ này )
Khi tính từ tiếng Đức được chia ở cách 2 lẫn đứng trước danh từ thì phải luôn thêm đuôi -en ở phía sau tính từ.

- Ich gebe dem alten Hund das Essen. (Tôi đưa cho con chó già thức ăn.)
“Con chó” là tân ngữ định vị trong câu này thì nó được chia ở cách 3 và chính vì như thế, tính từ alt (già) phải thêm đuôi -en.

- Heißer Tee schmeckt gut. (Trà nóng thì ngon.)
Nếu rơi vào trường hợp không có quán từ ở phía trước thì vẫn phải thêm đuôi cho tính từ. Trong câu này, từ tee (nghĩa là trà uống) là danh từ có giống Đực và là chủ ngữ, nên suy ra tính heiber (nóng) phải thêm đuôi -er. 

3. Quy tắc chia động từ đứng ở vị trí số 2 trong câu khi học tiếng Đức
 

Cách học tiếng Đức A1-A2 cho người mới bắt đầu học
 

Xem thêm: Bí quyết học tiếng Đức online cho người mới bắt đầu

Nói theo cách khác động từ trong tiếng Đức rất là kỳ lạ, chúng thường được đặt ở vị trí số 2 trong câu. Đa số trường hợp là vậy nhưng cũng có những ngoại lệ. Hãy cùng ví dụ để tìm hiểu rõ hơn nào.

- Ich sehe den Hund. (Tôi nhìn con chó.)
Đây là trường hợp động từ được đặt ở vị trí thứ 2. Do từ sehe (động từ nhìn) đặt ở vị trí số 2 nên phía trước phải có từ “ich”. 

- Ich sehe den Hund und ich gebe ihm das Essen. (Tôi nhìn con chó và đưa nó thức ăn.)
Tại chỗ này chúng ta có 2 câu được nối với nhau bằng liên từ und (và). Nhưng điều ấy không làm biến đổi trật tự trong câu, ở cả hai câu, động từ đều đứng ở địa điểm số 2, sau chủ ngữ. 

- Ich gebe dem Hund das Essen, weil er Hunger hat. (Tôi đưa con chó thức ăn vì nó đói.)
Câu này được hình thành bởi 2 câu đơn giống như câu trước. Tuy nhiên, ở câu số 2 thì động từ được đặt ở cuối câu. Tại sao lại có chuyện thay đổi này, nguyên do chính là do kết cấu của câu phụ khi sử dụng từ nối weil (vì). Quy tắc trong học ngữ pháp tiếng Đức đó là khi gặp câu sử dụng từ nối weil thì động từ phải đặt ở cuối câu.

- Weil ich ein Haustier wollte, kaufte ich einen Hund. (Vì tôi muốn có một con vật nuôi trong nhà, mình đã mua 1 con chó.)
Nằm ở trong câu này, nguyên tắc vàng “động từ ở vị trí số 2” đã biến mất trọn vẹn. Câu được bắt đầu bằng câu phụ  sử dụng liên từ weil (như giải thích bên trên) và động từ được đặt ở cuối câu.

Tiếp đó, chúng ta nghe biết 1 nguyên lý mới: “động từ, động từ” . sau một động từ và 1 dấu phẩy, tất cả chúng ta để động từ cho câu sau ngay.

- Ich habe einen Hund gekauft. (mình đã mua 1 con chó.)

Ở thì quá khứ Perfekt, rất cần được sử dụng kết cấu habe / sein + Partizip II .
Từ Habe / Sein được chia theo chủ ngữ và luôn đứng ở vị trí số 2 nhưng theo quy tắc Partizip II (quá khứ phân từ loại 2) thì phải đặt ở cuối câu.
 

4. Danh từ số nhiều đổi khác thì không thể đoán trước

Trong tiếng anh, mọi danh từ khi chuyển hẳn qua số nhiều thì thêm –s hoặc –es. Trong tiếng Việt thì bạn chỉ cần thêm “những ”ở phần bên trước danh từ. Còn trong học ngữ pháp tiếng Đức thì có khá nhiều dạng của số nhiều danh từ.
 

Quy tắc nhận biết danh từ số nhiều trong học ngữ pháp tiếng Đức
 

Phía bên dưới là 5 ví dụ đơn giản về các dạng số nhiều thường gặp nhất trong tiếng :
A) der Hund (chó) → die Hunde (các con chó)

B) die Banane (chuối) → die Bananen (các trái chuối)
(Nếu 1 danh từ có kết thúc là –e thì dạng số nhiều thường chỉ thêm –n)

C) das Auto (xe hơi) → die Autos (các chiếc ô tô)
Một số danh từ có nguồn gốc từ tiếng quốc tế thì dạng số nhiều của chúng là thêm –s

D) der Mann (người đàn ông) → die Männer (những người đàn ông)
Một số danh từ khi chuyển sang số nhiều thì không chỉ là thêm đuôi mà còn thêm dấu Umlaut .

E) der Vater (người cha) → die Väter (những người cha)
Nhiều danh từ trong tiếng Đức kết thúc bằng -el hay -er thì dạng số nhiều của chúng thông thường là thêm Umlaut.
 

5. Ngôi thứ hai nhận biết không dễ dàng trong học tiếng Đức

Có 2 dạng thức biệt lập của từ “bạn” – ngôi thứ hai số ít trong tiếng Đức. Nếu khách hàng đang nói chuyện với gia đình, họ hàng, bạn bè hay là với trẻ con thì bạn sử dụng ngôi “du” (giống từ “you” trong tiếng Anh). Còn nếu bạn đang nói hoặc viết với những người lạ hay đang giao tiếp trong môi trường xung quanh văn phòng thì bạn phải sử dụng ngôi “Sie”.
 

Nhận biết ngôi trong danh từ khi học tiếng Đức
 

- Ich liebe dich. (Anh yêu em / Em yêu anh / Tôi yêu bạn)
Phiên dịch là đại từ nhân xưng của du tại cách 4.

- Haben Sie schon gegessen? (Ngài đã dùng bữa chưa?)
Ghi nhớ: khi Sie viết hoa chữ S thì nó tức là “ngài, ông, bà”

- Wie geht es Ihnen? (How are you? / Bạn khỏe không?)
Ở cách 3, đại từ nhân xưng Sie => Ihnen

Trên đây là các điều cơ bản nhất của 5 hiện tượng kỳ lạ ngữ pháp chính trong học tiếng Đức. Có thể nó hơi khó lúc thuở đầu nhưng sẽ càng dễ hơn khi bạn cần mẫn. Nên đừng quên người Đức có câu: rèn luyện làm ra sự hoàn hảo (Übung macht den Meister).

Chính vì như thế , chúng ta cùng cố gắng nỗ lực học tiếng Đức nào!!!

Tags: học tiếng đức, từ vựng tiếng đức a1, ngữ pháp tiếng đức theo cách dễ hiểu, giáo trình tiếng đức a1 pdf, tài liệu tự học tiếng đức a1, bài tập ngữ pháp tiếng đức a1, ngữ pháp tiếng đức cho người mới bắt đầu, ngữ pháp tiếng đức theo cách dễ hiểu pdf